Tiến sĩ Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội là một chuyên gia giáo dục vô cùng tâm huyết với nền giáo dục của Việt Nam. Những hoạt động, bài viết, quan điểm... của chị luôn nhận được sự yêu mến, trân trọng và có sức lan tỏa tới thầy cô, học sinh và các bậc cha mẹ.

Mới đây, Tiến sĩ Vũ Thu Hương có bài chia sẻ về vấn đề "Giáo dục bằng khuyên nhủ, không phạt" với trẻ nhỏ. Bài viết sau đó nhận được nhiều sự đồng tình của các bậc phụ huynh. Chúng tôi xin được chia sẻ lại cụ thể quan điểm của chị dưới đây:

GIÁO DỤC BẰNG KHUYÊN NHỦ, KHÔNG PHẠT?

Cách đây gần 10 năm, ở nước ta xuất hiện phong cách giáo dục "không phạt". Người ta lên án gay gắt mọi hình phạt dành cho trẻ. Dĩ nhiên, đánh, chửi, xúc phạm trẻ là không được rồi. Nhưng giờ, họ lên án cả "chép phạt", "phạt tập thể dục"... thì tôi thật sự không thể hiểu nổi. Hậu quả đã đến và trẻ phải gánh chịu:

1. Một lượng không nhỏ trẻ 6 tuổi không thể học được do bố mẹ dạy theo phong cách này.

Trung bình 1 trường có từ 5 - 10 cháu. Cái gì cũng dỗ dành, thương lượng. Đi học là vất vả, là vượt khó. Trẻ sau vài buổi đầu hào hứng với cái mới thì chán, KHÔNG THÍCH. Lúc này, trẻ bắt đầu ăn vạ, phá phách, gây sự để khỏi học hành.

Gia đình bối rối, nhà trường hoảng sợ. Các cô giáo sợ phụ huynh kiện nên cũng KHÔNG DÁM PHẠT, chỉ dỗ dành khuyên nhủ. Trẻ càng được đà lấn tới. Vì thế, có không ít trẻ không vượt qua được lớp 1.

Cô giáo lúc này thường tư vấn cho phụ huynh "thuê riêng 1 người ngồi trong lớp dạy bạn ấy". Các phụ huynh có tưởng tượng được đứa trẻ có 1 cô giáo riêng sẽ học tập thế nào trong 12 năm phổ thông hay không?

2. Trẻ phản ứng với mọi hình thức kỉ luật của cô giáo:

Mới đây, một giáo viên trẻ dạy lớp 3 chia sẻ: Cô lấy "tập viết" ra để làm hình thức phạt cho trẻ chưa ngoan. Các con ăn cơm trưa xong sớm, các bạn khác ngồi chơi còn các bạn bị phạt phải "tập viết". Một ngày nọ, 1 bạn học sinh vi phạm kỉ luật vào buổi chiều, cô giáo hẹn bạn ấy chép phạt vào trưa hôm sau. Đúng giờ trưa, các học sinh vừa ăn xong, gia đình bạn ấy lập tức đón con về để né tránh hình phạt.

Đó là chưa kể họ rêu rao nói xấu cô giáo khắp nơi và nói: Con họ sợ đi học.

Các bậc phụ huynh có cảm nghĩ gì khi đọc về cách ứng xử của gia đình này? Rõ ràng chính các phụ huynh đã tìm mọi cách để cô giáo không làm gì nổi con họ dù các con hư đến đâu. Và bây giờ, trong giới giáo viên truyền nhau phong cách giáo dục "Mặc kệ nó" để họ được sống yên ổn. Tư cách đạo đức, kĩ năng và kiến thức của trẻ sẽ ra sao với kiểu giáo dục "KHÔNG PHẠT" này?

3. Không dạy được trẻ, các nhà trường tìm cách "tống cổ" những đứa trẻ bất trị hoặc những gia đình bất trị (có bố mẹ cư xử thô lỗ hoặc can thiệp vào việc giáo dục nhà trường hoặc soi lỗi các cô giáo) ra ngoài trường.

Để nói thật với họ, điều đó không hề khó. Trẻ bất trị thì vi phạm là rất nhiều. Các trường làm theo quy định của bộ giáo dục, kỉ luật "cảnh cáo", "khiển trách" trẻ và ghi học bạ. Quá sợ "bị ghi học bạ", các bố mẹ vội vàng cho con rút hồ sơ và xin đi trường khác.

Tuy nhiên, các trường khác cũng rất "thông minh". Họ chẳng dại mà nhận những đứa trẻ như vậy. Nào là "kiểm tra không đạt", nào là "quá thời gian nhận hồ sơ",... họ có đủ các lý do để từ chối những đứa trẻ này. Cũng chẳng trách được họ. Họ cũng có quá nhiều công việc để làm.

Khi ấy phải làm việc với một số gia đình kiểu: "Cô phải kí cam kết KHÔNG ĐƯỢC ĐẺ để dạy các cháu cho hết năm học", "cô phải kí cam kết là chỉ dỗ dành, khuyên nhủ con tôi", "cô phải hiền với các cháu, nếu không tôi gặp hiệu trưởng",... chẳng dễ chịu gì.

4. Sẽ rất mệt cho các giáo viên gặp phải những trẻ này bởi sẽ có lúc cô kiềm chế được, có lúc không. Nếu chẳng may cô không kiềm chế nổi thì có thể hành động thiếu kiểm soát.

5. Vì không bị phạt, trẻ không hề có ý thức tuân thủ các quy định. Ngoài ra, trẻ còn tìm cách "giật dây" người lớn, tìm cách để cha mẹ phản ứng với cô giáo để tránh những thứ mình không muốn.

Chẳng hạn nhiều những trẻ đi học nhưng vở viết nguệch ngoạc, không ghi thứ ngày tháng, viết vỏn vẹn vài chữ lem nhem. Ngồi học thì ngáp vặt, làm việc riêng, chơi game khi học online, chat chit,...

6. Một số bất trẻ bất trị qua được cấp 1 và học tiếp lên cấp 2, cấp 3 nhưng lúc này một số vấn đề sẽ lộ ra. Nhiều trẻ bất trị vi phạm quy định, gây gổ, đánh bạn, thậm chí trộm tiền chơi game,... Lúc này, cha mẹ mới hối hận vì phong cách giáo dục "không phạt".

7. Trẻ không bị phạt còn dễ nảy sinh tính coi thường cha mẹ, coi thường người lớn, coi thường mọi luật lệ, quy tắc lễ phép. Thái độ coi thường ngông nghênh đó có thể tới đỉnh điểm khi các con dám phản ứng dữ dội với cha mẹ (viết giấy từ mặt bố mẹ, tuyên bố con không cần bố mẹ....), hỗn với giáo viên, gây sự với người xung quanh.

....

Phong cách giáo dục "KHÔNG PHẠT" đang dần hủy hoại giới trẻ. Kèm thêm với đó là phong cách "soi và can thiệp nhà trường ở mọi chi tiết" và chúng ta đang làm hỏng môi trường giáo dục trẻ.

Theo báo Pháp Luật và bạn đọc

Năm 1965, UNESCO đã chọn ngày 8-9 hằng năm là Ngày Quốc tế Xoá nạn mù chữ,  hay còn gọi là Ngày Quốc tế Biết chữ (World Literacy Day). Ngày này được kỷ niệm hàng năm nhằm nâng cao tầm quan trọng của việc biết đọc biết viết đối với sự phát triển của mỗi cá nhân và cộng đồng trong xã hội, quy mô tổ chức trên toàn thế giới.

Để tìm hiểu rõ về những vấn đề, hệ luỵ xã hội do việc không biết chữ gây ra, cũng như những lợi ích mà việc biết chữ và khả năng đọc sách, học tập, v.v...đem lại, mời mọi người xem trong hình infographic dưới đây.

Nguồn: Tổng hợp

1. Đừng bao giờ nhại lại giọng địa phương của người khác vì điều đó không có gì hay ho đâu con ạ!

2. Khi người khác đang nghỉ ngơi, con hãy giữ yên lặng. Nếu con có chuyện muốn nói thì con hãy nhẹ nhàng đi ra ngoài.

3. Khi ai đó hỏi con cái gì, nếu con không biết thì hãy trả lời lịch sự rằng “Mình không biết hoặc mình không hiểu lắm”. Con đừng nói trống không “Sao mà biết được”.

4. Khi con nói xin lỗi thì con đừng thêm từ “được chưa”.

5. Nếu con mượn đồ của người khác thì con hãy nhớ trả lại.

6. Khi con mượn đồ đắt tiền của ai đó, con hãy nhớ giữ gìn cẩn thận.

7. Khi con ăn, con hãy ăn xong rồi nói chuyện.

8. Người văn minh hãy biết cách học lấy những điều thông minh.

9. Nếu có cuộc gọi nhỡ, con hãy lịch sự nhắn tin khi chưa thể gọi lại.

10. Con không được xem trộm tin nhắn hay nhật ký của người khác.

11. Khi người khác đang nói, con nên để họ nói xong rồi nói.

12. Nếu con nói “tôi mời” thì con phải là người thanh toán. Còn nói “chúng ta đi ăn đi” thì ai trả phần người đấy con nhé!

13. Nếu ai đó xúc phạm con, con không nên đáp trả hoặc to tiếng với họ mà hãy mỉm cười.

14. Nếu đi cùng ai đó, người ấy chào một người bạn không biết thì con cũng nên chào họ.

15. Đeo tai nghe khi xem video, nghe nhạc ở nơi công cộng để không làm phiền tới người khác.

16. Tránh cười, nói chuyện quá to khi nhìn chằm chằm vào người khác.

17. Con không nên phóng xe nhanh qua vũng nước.

18. Một người đàn ông có giáo dục sẽ luôn thể hiện sự tôn trọng đúng mực với phụ nữ con nhé!

19. Con hãy trả lại số tiền đã vay càng sớm càng tốt.

20. Nếu ngủ ở nhà người khác, con hãy nhớ gấp chăn gối cho gọn gàng trước khi đi.

21. Hãy nhìn vào người đối diện khi con nói chuyện với ai đó.

22. Đừng cãι nhau ở chốn công cộng.

23. Đôi giày của con lúc nào cũng nên sạch sẽ.

24. Nguyên tắc vàng khi dùng nước hoa là dùng vừa phải. Nếu con vẫn có thể ngửi thấy mùi nước hoa của mình vào buổi tối thì có nghĩa là mọi người đã quá мệт với nó rồi.

25. Nếu ai đó giúp đỡ con dù chuyện nhỏ nhất cũng nên nói lời “cảm ơn”.

Nguồn: Sưu tầm

Việc người thân qua đời khiến người lớn cảm thấy đau buồn và rối bời; đối với trẻ em trải nghiệm điều này lần đầu, trẻ cũng bị bối rối và đau buồn. Dưới đây là một số cách bạn có thể áp dụng để hỗ trợ trẻ và những điều có thể xảy ra khi trẻ buồn.

Mất mát và nỗi đau là gì?

Mất mát và nỗi đau có tác động đáng kể đối với con người về mặt tâm lý. Mất mát thường được gắn với những thứ có thể lấy lại được. Trong khi đó, nỗi đau có thể liên quan tới những điều mang tính vĩnh viễn, như ly dị hay người bạn hoặc thành viên trong gia đình qua đời. Điều khiến việc vượt qua nỗi đau khi người thân qua đời khó đến vậy là do quá trình nhận thức và chấp nhận rằng người đó sẽ không trở lại.

Trẻ em thể hiện nỗi đau như thế nào?

Phản ứng của trẻ khi người thân qua đời tùy thuộc vào độ tuổi và trải nghiệm cuộc sống trước đó của trẻ. Mỗi trẻ lại có phản ứng khác nhau, dưới đây là ví dụ về những phản ứng của trẻ ở các độ tuổi và khả năng nhận thức khác nhau.

- Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi thường không hiểu rằng cái chết là vĩnh viễn và có thể hỏi liệu người mới qua đời có trở về hay không. Trẻ có thể có các hành vi khác như níu lấy người chăm sóc hoặc thể hiện hành vi rút lui, né tránh như tè dầm. Những hành vi này rất phổ biến và sẽ dừng sau một khoảng thời gian nhất định.

- Nhi đồng trong độ tuổi từ 6 tới 11 bắt đầu hiểu rằng cái chết là mãi mãi (một số trẻ 6 tuổi có thể vẫn gặp khó khăn trong việc hiểu khái niệm này) và có thể lo lắng rằng những người thân trong gia đình và bạn bè sẽ qua đời. Trẻ có thể bắt đầu đặt ra thêm nhiều câu hỏi và muốn hiểu xem chuyện gì đã xảy ra. Trẻ có thể thể hiện nỗi đau buồn bằng sự tức giận và cảm thấy đau nhức về thể chất.

- Thanh thiếu niên từ 12 tuổi trở lên hiểu rằng cái chết là điều không thể thay đổi và xảy ra với tất cả mọi người, bao gồm chính các em. Các em thường muốn tìm hiểu lý do của sự việc. Phản ứng của các em đa dạng và có thể bao gồm thờ ơ, tức giận, buồn bã tột độ và kém tập trung.

Hãy nhớ rằng, không cách đau buồn“đúng” , và các cảm xúc hoặc hành vi khác nhau sẽ xuất hiện không theo giai đoạn cụ thể, cố định. Phản ứng của trẻ rất khác nhau tùy thuộc vào độ tuổi, khả năng nhận thức, mối quan hệ của trẻ với người mới mất, cách các thành viên khác trong gia đình phản ứng, cũng như văn hóa và xã hội nơi trẻ sinh sống.

Báo tin buồn cho trẻ như thế nào khi người thân qua đời?

Điều quan trọng nhất là không che giấu và trì hoãn việc nói sự thật với trẻ. Muốn bảo vệ trẻ là hành vi tự nhiên, nhưng điều tốt nhất là hãy thành thực. Nói với trẻ về điều đã xảy ra cũng sẽ khiến trẻ tin tưởng bạn hơn và giúp trẻ đối mặt tốt hơn khi người thân qua đời.

Hãy tìm một nơi an toàn và yên tĩnh để nói chuyện với trẻ và nghĩ kĩ về những điều bạn sẽ nói. Nói trẻ ngồi cạnh với bạn. Nếu là trẻ nhỏ và trẻ có vật yêu thích, đồ chơi, hay vật khiến trẻ cảm thấy thoải mái và thích mang theo, hãy để trẻ cầm vật đó. Hãy nói chậm và ngắt nghỉ thường xuyên để trẻ có thời gian hiểu và bạn cũng có thời gian để kiểm soát cảm xúc của chính mình.

Hãy đồng cảm và thành thật với trẻ ở mọi độ tuổi, đảm bảo rằng bạn nói rõ ràng với trẻ nhỏ và không dùng uyển ngữ. Sử dụng từ ngữ như “chúng ta ‘mất’ ai đó” sẽ làm trẻ nhỏ bối rối hơn vì trẻ không hiểu điều đó nghĩa là gì. Nhà tâm lý học, Tiến sĩ Lisa Damour đưa ra lời khuyên như sau: “Người lớn nên sử dụng giọng nói ấm áp và dịu dàng: ‘Bố/mẹ có tin rất buồn. Ông của con đã qua đời. Điều đó có nghĩa là cơ thể ông dừng hoạt động và chúng ta sẽ không thể gặp lại ông được nữa.’ Việc sử dụng ngôn từ trực tiếp như vậy có thể khó khăn đối với bậc cha mẹ, nhưng nói thật và rõ ràng là điều quan trọng.”

Bạn sẽ cần cho trẻ thời gian để tiếp thu thông tin. Trẻ nhỏ có thể phản ứng bằng cách tỏ ra là không nghe. Hãy kiên nhẫn và đợi trẻ chú ý. Đồng thời, hãy chuẩn bị với việc trẻ có thể lặp lại các câu hỏi, ngay tại lúc đó và trong nhiều ngày, nhiều tuần tiếp theo.

Hãy kiểm tra xem trẻ có lối suy nghĩ “lạ kỳ” nào hay không. Một số trẻ có thể lo lắng rằng lời nói hoặc hành động của trẻ gây ra cái chết đó. Ở mọi độ tuổi, trẻ đều có thể cảm thấy có lỗi; vì vậy, hãy kiểm tra xem trẻ có cảm thấy mình phải chịu trách nhiệm về điều đó theo bất kỳ cách nào hay không.

Bạn có thể hỏi trẻ: “Con có lo lắng rằng bố qua đời vì lời nói hay hành động của con không?” Hãy dùng từ ngữ đơn giản để giải thích chuyện đã xảy ra và trấn an rằng trẻ không có lỗi. Ví dụ: “Con không làm gì sai cả. Có mầm bệnh làm bố ốm và ngừng thở. Có nhiều nơi có thể làm bố mắc bệnh. Không ai có thể thay đổi điều đó và không ai đáng trách.”

Tôi có thể đau buồn trước mặt con không?

Việc bạn thể hiện nỗi buồn trước mặt con là hoàn toàn ổn và tự nhiên. Hãy chuẩn bị tinh thần để những phản ứng của bạn không làm con sợ, nhưng hãy thật lòng. Nếu bạn buồn và khóc, hãy nói với trẻ về cảm xúc của bạn và trấn an trẻ rằng không có điều gì sai với việc thể hiện cảm xúc của bản thân và cho người khác thấy. Điều này sẽ giúp trẻ gọi tên, trải nghiệm, và thể hiện cảm xúc của trẻ tốt hơn.

Tôi có thể giúp trẻ đối mặt với nỗi đau buồn như thế nào?

Thương tiếc là một cách thức để trẻ và người lớn chấp nhận việc mất người thân. Điều quan trọng là để trẻ được thể hiện một cách phù hợp và cảm thấy thoải mái. Thương tiếc giúp trẻ chấp nhận việc người thân qua đời, trân trọng cuộc sống, và nói lời từ biệt.

Hãy tìm cách tổ chức buổi lễ để kỷ niệm, tưởng nhớ, và thể hiện tầm quan trọng của người đã mất với tất cả mọi người. Tìm cách để trẻ kết nối với người đã mất, thể hiện tình yêu và tầm quan trọng của người đó trong cuộc đời của trẻ. Trẻ có thể muốn vẽ một bức tranh, đọc một bài thơ, hoặc đọc những điều trẻ đã viết về người đã mất, hay hát một bài hát.

Mỗi gia đình lại có đức tin hoặc thực hành văn hóa khác nhau. Nếu gia đình bạn theo tôn giáo, hãy liên lạc với người lãnh đạo tôn giáo, đây là người có thể giúp bạn giải thích về sự qua đời của người thân, mang lại sự an ủi cho cả bạn và trẻ.

Tôi có thể bảo vệ sức khỏe tâm thần của trẻ như thế nào khi người thân qua đời?

Dưới đây là một số cách thức quan trọng bạn có thể áp dụng để giúp trẻ cảm thấy tốt hơn và bảo vệ sức khỏe tâm thần của trẻ:

- Tiếp tục chăm sóc và yêu thương trẻ, dù là cha mẹ, họ hàng hay người chăm sóc, những người mà trẻ tin tưởng và biết rõ.

- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ sẽ cảm thấy an tâm và được yêu thương thông qua tương tác thể chất đầy yêu thương, giọng hát, ôm ấp hay hành động đung đưa.

- Duy trì lịch sinh hoạt hàng ngày nhiều nhất có thể. Cố gắng duy trì lịch hàng ngày như thường lệ, với thời gian dành cho các hoạt động như dọn dẹp, học tập, tập thể dục và vui chơi.

- Nếu trẻ thể hiện hành vi thách thức và/hoặc rút lui, né tránh, hãy hiểu đó là cách trẻ thể hiện những gì mà các em không thể nói ra thành lời và không phạt trẻ.  

- Đảm bảo rằng những người bạn khác của trẻ được giáo viên hoặc cha mẹ các em thông báo về những gì đã xảy ra để các em có thể hỗ trợ trẻ khi trở lại trường học.

- Đồng thời, hãy nhớ chăm sóc cho sức khỏe thể chất và tâm thần của chính bạn. Bạn cũng đang đau buồn. Bạn có thể gặp khó khăn khi hỗ trợ con bạn trong khi giải quyết cảm xúc của chính mình; do đó, bạn cần dành thời gian cho chính mình và chăm sóc bản thân. Bạn không thể giúp trẻ nếu chính bạn không khỏe. Hãy ngủ đủ giấc, ăn đủ chất, tập thể dục, dành thời gian để thư giãn (ví dụ như nghe nhạc) và gặp người có thể hỗ trợ bạn về mặt cảm xúc. Tránh thực hiện các hành vi có hại như sử dụng nhiều đồ có cồn.

Bài viết này được rút ra từ “Giao tiếp với trẻ em về cái chết và giúp trẻ em đối phó với đau buồn” của Tổ chức Hỗ trợ Sức khỏe Tâm thần và Tâm lý Xã hội (MHPSS).

Nguồn: UNICEF

Mới đây, tâm sự của một người bố trên một diễn đàn phụ huynh có con theo học tại hệ thống trường tư nổi tiếng đã nhận được rất nhiều chia sẻ. Theo lời kể, từ năm ngoái, do Covid-19 , gia đình này đã gặp khó khăn vì cả bố và mẹ đều làm việc trong lĩnh vực du lịch. Trước đó, họ đã đầu tư toàn bộ số tiền tích lũy và vay ngân hàng để làm ăn. Đến ngày đóng học phí cho con lớn (đang học tại đây), anh chị phải bán xe lấy tiền đóng học.

Nhưng tội nghiệp hơn cả là bé thứ 2, đã đỗ vào lớp 1 của trường này nhưng bố mẹ quyết định xin sang trường công vì không đủ lo học phí. Ngày khai giảng, cô bé hỏi một câu khiến người bố thực sự đau lòng: "Sao không cho con học cùng trường với anh, cô bảo con đạt rồi mà?"

"Thương con nhưng lực bất tòng tâm" - Người này tâm sự. Anh cũng băn khoăn suy nghĩ đến việc chuyển trường cho con lớn.

Trên các diễn đàn của phụ huynh, chúng ta không khó để bắt gặp những lời tâm sự như vậy khi gần 2 năm dịch Covid-19 đã khiến nhiều phụ huynh lâm vào cảnh khó khăn, đặc biệt là những người làm trong lĩnh vực du lịch.

Dẫu biết cha mẹ nào cũng thương con và mong muốn đem đến những điều tốt đẹp nhất cho con, nhưng trong hoàn cảnh thu nhập gia đình bị giảm mạnh, nên lựa chọn như thế nào?

3 MỨC CHI PHÍ GIÁO DỤC Ở VIỆT NAM

"Đây là một câu hỏi rất thiết thực, không chỉ trong hoàn cảnh hiện Covid hiện nay. Việc bố mẹ lựa chọn trường học nào cho con luôn là câu hỏi muôn thủa của mọi gia đình. Trừ một số ít gia đình rất giàu có, việc lựa chọn trường học cho con chỉ cần quan tâm đến yếu tố chất lượng, danh tiếng của trường, thì phần lớn các gia đình chúng ta sẽ cần cân nhắc thêm yếu tố tài chính" - Chuyên gia tài chính cá nhân Trần Nhật Nam nhận xét.

Nếu phân loại trên yếu tố tài chính thì hiện nay, các gia đình ở Việt Nam có 3 lựa chọn chính là A. Trường công lập; B. Trường tư thục và C. Trường Quốc Tế.

Ba lựa chọn này có ba mức chi phí khá khác biệt:

- Lựa chọn A. Công lập: Nếu không đi học thêm thì chi phí chính thức cho mỗi học sinh chỉ khoảng 500-700.000đ/tháng.

- Lựa chọn B. Tư Thục: từ 5-10 triệu/tháng

- Lựa chọn C. Trường Quốc tế: Từ 15-30 triệu/tháng

Ví dụ: Lựa chọn B với mức chi phí khoảng 7-10 triệu đồng/tháng là một mức chi phí không hề nhỏ. Vì vậy, câu trả lời nếu chỉ thuần túy về mặt tài chính thì rất rõ ràng.

Nếu thu nhập của gia đình chỉ ở mức 25-35 triệu mà dành cả 15-20 triệu để cả hai con học trường tư, đó không phải là lựa chọn khôn ngoan. Tuy nhiên, việc có quyết định cho con nghỉ hay không còn cần cân nhắc thêm một số yếu tố thực tế nữa. Ví dụ, việc khó khăn do Covid chỉ là tạm thời, nếu gia đình tự tin rằng sau Covid, thu nhập sẽ tốt lên thì việc chịu đựng thêm một thời gian để con không bị thay đổi môi trường, cho đến hết cấp cũng là một lựa chọn có thể cân nhắc.

Chuyên gia tài chính cá nhân Trần Nhật Nam

CHI CHO GIÁO DỤC, BAO NHIÊU THÌ HỢP LÝ?

Chuyên gia Trần Nhật Nam chia sẻ, việc lựa chọn trường công hay trường tư sẽ cần bắt đầu bằng một "check list" đơn giản trước, lúc đó, chúng ta có thể loại bớt được những biến số làm rối quyết định của phụ huynh.

Đầu tiên, ta xét đến yếu tố tài chính gia đình. Nếu thu nhập của gia đình dưới 20 triệu, chúng ta nên bỏ qua lựa chọn trường tư và tập trung vào tìm kiếm các trường công tốt, phù hợp. Khi Tài chính gia đình cho phép, lúc đó chúng ta sẽ cân nhắc đến việc lựa chọn trường Công hay Tư.

Một trong những điểm khác biệt lớn nhất của hai hệ thống trường Công và Tư là ở 3 yếu tố:

- Ngoại ngữ (Tiếng Anh)

- Kiến thức xã hội

- Cơ sở vật chất

Các cụ có câu, tiền nào của nấy, rõ ràng, trường tư với sự đầu tư về cơ sở vật chất và các môn học chứa nhiều kiến thức xã hội, đào tạo ngoại ngữ tốt hơn sẽ dễ cuốn hút trẻ em, tạo điều kiện tốt hơn các cháu ngay trong lúc đi học và cho cả tương lai.

"Một lợi điểm vô hình mà tôi thấy được ở hệ thống trường tư là các cháu không phải chứng kiến một số tiêu cực hay có trong hệ thống trường công" - Chuyên gia Trần Nhật Nam nói.

Tuy nhiên, trên thực tế, dù nhiều gia đình đủ điều kiện về tài chính, họ vẫn lựa chọn trường Công cho con cái mình vì các lý do cũng rất hợp lý.

- Trường công có tính kỷ luật cao hơn (các con không được chiều chuộng như trường tư)

- Thầy cô giáo trường công nhiều kinh nghiệm giảng dạy hơn

- Học trường công xong để dành tiền cho con đi học thêm. Đây là lý do rất phù hợp với các gia đình quyết tâm cho con đi theo hệ công lập, thi vào các trường chuyên lớp chọn.

Vậy mức chi phí hợp lý dành cho giáo dục nên chiếm bao nhiêu % trong tổng thu nhập của một gia đình?

Theo chuyên gia, nếu là gia đình mức trung lưu, thu nhập khoảng 40 - 50 triệu/tháng thì tối đa cũng chỉ nên dành 30-40% thu nhập cho giáo dục. Đây là mức rất cao so với thế giới bởi vì người Việt chúng ta rất coi trọng giáo dục. Tuy nhiên, mức này đồng nghĩa với việc chúng ta phải chi tiết khá tiết kiệm và đặc biệt là phải giảm bớt quỹ tiết kiệm của gia đình.

Đáng ra, với thu nhập 40-50 triệu/tháng, một gia đình có thể để dành được khoảng 30% thu nhập dùng cho tiết kiệm và đầu tư cho tương lai. Tuy nhiên, nếu gia đình đã quyết định đầu tư cho con cái đi học thì rõ ràng mức tiết kiệm sẽ giảm xuống rất thấp.

Mặc dù vậy, tôi luôn khuyên rằng chúng ta luôn cần phải giữ một mức tiết kiệm tối thiểu 10% thu nhập cho gia đình" - Chuyên gia nhấn mạnh.

Việc chúng ta tìm đến những lựa chọn giáo dục rẻ hơn không có nghĩa là chúng ta đã hy sinh tương lai của con cái mình. Phần lớn sự thành công của con cái là dựa trên sự quan tâm và sự gương mẫu của cha mẹ, chứ không phải là do bỏ thật nhiều tiền cho con học trường nọ lớp kia. Cha mẹ dành thời gian cho con, sống đúng mực, luôn cố gắng để con noi theo sẽ là nền tảng giao dục quan trọng nhất cho con cái. Nếu điều kiện tài chính của gia đình không đủ học trường tư, cha mẹ hoàn toàn có thể bổ sung kiến thức tiếng Anh và xã hội cho con cái bằng các con đường khác.

"Nhiều cha mẹ sợ cho con xem tivi, youtube nhưng từ kinh nghiệm bản thân tôi, cho trẻ tiếp xúc nhiều với Tivi, Youtube từ nhỏ nhưng chịu khó hướng dẫn con những nội dung bằng tiếng Anh phù hợp, trẻ sẽ có được nền tảng tiếng Anh rất tốt và kiến thức xã hội sâu rộng. Đối với ngoại ngữ và kiến thức xã hội, giáo dục thụ động, để cho thông tin, kiến thức ngấm dần một cách tự nhiên sẽ có hiệu quả cao hơn. Chúng ta không thể ngăn cản con cái với tất cả các thông tin xấu, chúng ta chỉ có thể hướng dẫn chúng phân biệt được là đâu là tốt và đâu là xấu" - Ông Trần Nhật Nam chia sẻ.

CÓ NÊN ĐI VAY ĐỂ CHO CON ĐI HỌC TRƯỜNG "XỊN"?

Từng xuất hiện thông tin có những trường tư thục liên kết với ngân hàng, cung cấp gói tín dụng cho phụ huynh để đóng học phí cho con từ cấp mầm non. Trước câu hỏi có nên đi vay để "đầu tư" cho tương lai của con, ông Trần Nhật Nam trả lời: "Tôi hoàn toàn phản đối việc bố mẹ vay tiền để con đi học".

Tại xã hội chúng ta hiện nay, Chính Phủ đã lo cho toàn dân phổ cập giáo dục, vì vậy, nếu không đủ năng lực tài chính thì chúng ta nên lựa chọn trường công, không nên vay tiền để theo học các ngôi trường đắt tiền.

Ở phương tây, chỉ có các trường đại học mới cung cấp gói vay tiền vì họ biết rằng sau khi học đại học, sinh viên ra trường có thể kiếm tiền để trả nợ. Còn các trường cấp 2-3 tư thục, họ chỉ dành cho con cái các gia đình giầu có, đủ năng lực tài chính trang trải cho con. Việc các con đi học là cả một quá trình 16-18 năm (từ mẫu giáo đến đại học), vì vậy, việc vay tiền trong từng đấy năm học sẽ khiến tài chính gia đình bạn kiệt quệ.

Nếu là 2 con nữa thì có thể lên đến 22 năm hoặc hơn. Việc vay tiền liên tục trong 1 khoảng thời gian dài như vậy sẽ làm tài chính gia đình kiệt quệ, gây áp lực quá lớn so với lợi ích của việc học Trường tư mang lại.

"Tóm lại, lời khuyên của tôi cho các bậc cha mẹ cần cân nhắc tình hình tài chính rất kỹ, dù có đầu tư cho con, vẫn nên ở mức làm sao gia đình vẫn có tối thiểu 10% thu nhập cho tích lũy. Nếu không đủ tài chính cho con theo học các trường tư, việc dành thời gian và hướng dẫn con cái cái sẽ mang lại hiệu quả giáo dục rất lớn mà không cần phải chi quá nhiều tiền." - Chuyên gia kết luận.

Nguồn: Cafebiz